Een lagere CO2-uitstoot, hogere leerprestaties en gelijkblijvende kosten. Met die ambitie heeft Stadsdeel Zuid van de Gemeente Amsterdam in 2014 de tien meest urgente schoolgebouwen aangepakt. Hoe knap je tien basisscholen in één keer op? Hoe gebruik je daarbij maximaal de kennis van de markt? Hoe kunnen zowel het binnenmilieu als de energieprestaties integraal worden verbeterd? Na evaluatie blijkt: een succesvolle aanpak, voor herhaling vatbaar.
|
Aanleg van de luchtbehandelingskast bij de hoofdlocatie van de Derde Dalton school. |
Stadsdeel Zuid startte eind 2013 met een nieuwe, integrale aanpak in het project ‘Verbeteren Binnenklimaat en Energieprestaties’. Het Stadsdeel heeft hiervoor actief schoolbesturen benaderd.
Exploitatieneutraal
Albèrt Duyst, projectleider namens de gemeente Amsterdam: “Voor de schoolbesturen is exploitatieneutraliteit van belang. Door de markt op basis van prestatie-eisen uit te dagen een gegarandeerd kwaliteitsniveau te halen is een optimale set van maatregelen gerealiseerd. Cruciaal voor de business cases was dat energieprestatie en binnenmilieumaatregelen in samenhang zijn aangepakt.” Het Stadsdeel heeft de kosten voor achterstallig onderhoud en verbetering van het binnenmilieu grotendeels gefinancierd; de schoolbesturen moesten 20% meefinancieren plus de energiemaatregelen met een terugverdientijd tot tien jaar.
Sturen op outputprestaties
De resultaten van deze aanpak liegen er niet om. Ten opzichte van de traditionele maatregelengestuurde EBA-methodiek zijn een 25 keer zo hoge CO2-besparing (5 ton CO2-reductie), 50% betere binnenmilieuprestaties èn garanties voor een goede luchtkwaliteit gerealiseerd. Daarnaast zijn de exploitatielasten voor schoolbesturen gelijk gebleven of zelfs fors gedaald. Per school is er een jaarlijkse kostenbesparing van € 500 in plaats van extra kosten van € 600. De gemiddelde totale kosten per school in Stadsdeel Zuid bedroegen € 250.000, gelijk aan de kosten die bij de EBA-aanpak aan een gemiddelde school worden besteed.
Integraal: gezondheid en energie
De sleutel tot succes zit volgens Machiel Karels, projectleider bij DWA, in een compleet pakket maatregelen per school dat in dialoog met schoolbesturen en marktpartijen wordt vastgesteld. “Bij de traditionele aanpak ligt de focus op maatregelen, waarbij de samenhang en integraliteit ontbreekt.” Ook schoolbesturen worden vaak maar globaal betrokken bij de keuzes ten aanzien van de juiste maatregelen en hoe en wanneer die worden gerealiseerd. Een belangrijk onderdeel is dat één consortium van bouwer en installateur voor alle scholen het ontwerp, realisatie en optioneel ook het onderhoud doet. Deze partij is geselecteerd op basis van prestatieverbetering van het binnenmilieu en gelijkblijvende exploitatiekosten. “Belangrijk is dat we de gewenste kwaliteitsverbetering aanbesteden en niet vooraf voorgeschreven en uitgewerkte maatregelen,” concludeert Karels.
![]() |
Aanpak in Amsterdam-Zuid
|
1 Quickscans
|
Tevreden scholen
Schoolbesturen en directeuren zijn tevreden met de aanpak. Roland Kruijsman, beleidsmedewerker huisvesting bij stichting KBA Nw West, over de aanpak in basisschool De Ark: “Nu al het werk gereed is, blikken we terug op een spannend en leerzaam proces. De resultaten monitoren we ook de komende tijd om energieprestaties en luchtkwaliteit te contoleren.”
David Mulder, beleidsmedewerker huisvesting Openbaar Onderwijs aan de Amstel over de Derde Dalton school: “In dit gebouw uit 1904 is zonder veel inbreuk aan het gebouw tijdens de zomervakantie een centraal luchtbehandelingssysteem ingevoerd. Wij zijn blij met het resultaat!”
John van der Woning, directeur Willemsparkschool, waar 4,7 ton CO2 is bespaard, 10% van het totaal, plus € 800 per jaar in de exploitatielasten: “De maatregelen die op de Willemsparkschool zijn genomen zorgen voor energiebesparing en een verhoging van het comfort van het binnenklimaat. Het project past daarmee in de huidige tijdgeest waarbij er bewuster met grondstoffen wordt omgegaan. De praktische toepassing spreekt tot de verbeelding bij onze leerlingen en dat is handig in de aandacht die we hieraan besteden tijdens onze lessen.”